Biliyorum en trend konulardan birisi; binlerce makale de mevcut ama gözlemlerime göre atlanan en basit ama kritik üç sorunun cevabı pek yazılıp çizilmiyor ….

Neden Python , Niye Yapay Zeka Nerelerde Kullanabilirim ?

Elbette bu soruların cevabını vermek birazda sizin tecrübelerinize ve bu konuya ayırmak istediğiniz zamana bağlı değişkenlik gösterebilir.

Öncelikle Neden Python sorusuna çok hızlı ve basit bir giriş yapalım:

• Python yazımı basit bir dil,
• Günlük kullanım araçlar ve dosyalarla çalışma kapasitesi çok yüksek (özellikle excel den kurtulamayanlar için bulunmaz nimet),
• Oluşan hataları anlamak kolay (yazılımcı kökenli olmayan birisi için bu çok önemli),
• Pythonda basit bir program yazmak için uzun uzun kod yazmanız gerekmiyor,
• Modular bir yapısı olduğundan ihtiyacınız olan bir kütüphane yükleyerek kendi işinize odaklanabiliyorsunuz,
• Hangi işletim sistemi kullandığınızın neredeyse bir önemi yok.

Yazdıkça yazmaya devam edebileceğim daha bir sürü avantajlar sayabilirim ama özellikle makine öğrenmesi , yapay zeka ve derin öğrenme konularına geldiğinizde karşınıza bir şekilde hep Python çıkar. Bunun başlıca sebebi pythonun kütüphanelerinin bu konuda çok başarılı olması. Hiç Yapay Zeka hakkında bir gram bilgi sahibi olmadan bir kaç saat içerisinde ne yaptığınızı bilerek makina öğrenmesi hakkında ilk programınızı yazmanız işten bile değil.

Bu arada muhakkak belirtmeliyim ister programlama olsun ister yapay zeka ve ya makine öğrenmesi konusu olsun MATEMATİK nedir bilmek zorundasınız. Basitçe su hakkında bilgi sahibi değilseniz yüzmeyi öğrenmeyi hayal etmeyin elbette. Programlama ile en basit şekilde bile çalışacaksanız ilkokul seviyesinin biraz üstünde Matematik bilmek zorundasınız. Hiç bu yazdığıma burun kıvırmayın işlem öncelik sırasını bilmeyen ne finansçılar gördüm ; iş excel’de iki tane hücreyi toplatmak değil çünkü ki bunu bile yapamayanları gördüm. Ne dediğimi anlamak için şu denklemi anlayabiliyor olmanızı beklerim :

3Cos(pi) (2^2 + 1)^2 = ?

Cos(pi) değerini bilmeden bu basit matematik denklemini çözmeniz mümkün değil o yüzden Cos(pi) değerinin -1 olduğunun kopyasını vereyim.

Niye Yapay Zeka sorusunun cevabına gelince işin açıkçası niye hesap makinesi kullanıyorsanız ya da niye bilgisayar ve excel kullanıyorsanız o sebepten. Yapay Zeka çok eski bir teori ve fikir. Tarihte bir çok alanda yapay zeka ile ilgili birçok bilgi ile karşılaşabiliyorsunuz. Makinenin düşünmesi teorisi kripto cihazları kullanılmaya başladığı günlerden beri var ve bir çok tarihi karakterin bu konudaki açıklamaları ile tarihin tozlu sayfalarında karşılaşıyoruz. Bugün bildiğimiz anlamda bilgisayarların hayatımıza girmesi ile bu konuda birçok çalışmada arşivlerde yerini almış durumda. Yapay Zeka ve Türk deyince 1769 lara kadar gidiyoruz bu arada.

Peki kullanım alanlarına girmeden önce Neden Yapay Zeka sorusunu açıklamak istersek ne demeliyiz derseniz cevap basit :

insanın zeka ve akıl kapasitesi.

Burada anlatılmaya çalışan şeyin Yapay Zeka’yı yaratmaya çalışan veya yaratan zekanın yarattığı zekadan daha az zeki olduğumu diyorsanız hayır onu kastetmiyorum. Biz biyolojik olarak yorulma eğilimleri gösteriyoruz ve insan zekasının fokuslanma süreleri varken bugün mevcut standart bir bilgisayarın böyle bir sıkıntısı yok. Bir seminerde bir arkadaşımızın verdiği örnek gayet çarpıcı ve basit ama güzel bir örnekti. Altmış saniyede kaç tane sesli sayı sayabiliriz sizce ? Ben denedim 200 e kadar yakalaşabiliyorum ama o kadar işte oysa bugün bilgisayarlar bizden çok daha fazla sayıyı çok daha fazla çerçevede aynı anda sayabiliyor. Bu yüzden Yapay Zeka daha üst hesaplamaları yapmak için kullanmayı düşündüğümüz bir metodoloji desek yanlış olmaz.

Yapay zekayı normal programlardan ayıran tek şey matematiğin bizi getirdiği noktada vereceğimiz metodalar ile saymanın ötesine gidip tahminde bulunmasını sağlayabilmek. Daha bir özetle yapay zeka kullandığımız makinaları daha iyi kullanabilmeyi sağlamak,uzun hesaplamaları çok kısa sürelerde yapabilmek,vs.

Yapay Zeka’yı nerelerde kullanabilirim konusun tam burada girmek gerekiyor sanırım. Bilgisayar ile hesaplama yapmak çok kolay bunu biliyoruz mesela yukarıda verdiğim hesaplamayı biz daha düşünürken bilgisayarınız size cevabı -75 diye mili saniyeler içerisinde verecektir. İşte Yapay zeka çok uzun yıllardır insanlık ve teknoloji tarihinde yer alsada bugun gelişen teknolojik gelişmeler sayesinde yıldızı parlamaya yeniden başladı.

İnsanlar yaratıldığına ve yaratanın özelliklerinden ve kabiliyetlerinden eksik olduğuna inandığı için psikolojik olarak yarattığı bir şeyin ondan daha iyi olduğunu kabullenmekte zorlanıyor ama ne motorlu bir araçtan hızlı gidebiliyoruz ne de uçak gibi uçabiliyoruz ; daha da önemlisi bunun farkında olduğumuz için olsa gerek Yapay Zeka’dan korkuyoruz.

Peki korku ve psikolojik tarafını bir kenara bırakırsak gerçekten ne işe yarayacak bu yapay zeka benim bulduğum bazı örnekler bu sorunun cevabını bulmanıza yarayacaktır.

Finans Sektörü ; uzun zamandır borsa ve finans sektöründe yapay zeka çalışmaları denenmektedir. Gelişmeler sayesinde en sağlıklı veri datasetlerine sahip finans sektöründe bu datasetleri kullanılarak öngörülerde bulunmaktadır.

Siber Güvenlik ; internet üzerinde anlık saldırıları yakalayabilmenin tek yolu anormallikleri fark edecek bir sistem ; işte bu noktada yapay zeka devreye gidiyor. Güvenlik duvarları ya da geleneksel güvenlik çözümleri artık siber güvenlik için yeterli değil. Sürekli değişim gösteren saldırı biçimlerini standart ve normal erişimlerden ayırıp ona göre tepki verecek sistemlere ihtiyacımız var ki bu konu sizinle geçenlerde katıldığım bir atölye çalışmasını paylaşmayı düşünüyorum.

Fiziksel Güvenlik ve Yüz Tanıma; yapay zeka makinelerin güçlerinin artması ile hem makine öğrenmesi hem de derin öğrenme alanlarında gelişmeler sayesinde artık yüksek çözünürlüklü görüntü işleme konusunda çok başarılı. Veri tamamlama teknikleri sayesinde sadece bilinen bir yüzü değil değişmiş yüz bilgilerini de tanıyabilmekte. Görüntü işleme yaparken yakınlık ve benzerlik yüzdelerinde %90 lar düzeyinde benzetim yapılabildiği için sisteme bir kere tanıtılan yüz tüm bağlı sistemlerde artık tanınır hale geliyor ki bu gerçekten korkması gerekenlerin korkulu rüyası.

Sağlık sektörü ve Gen Araştırmaları; görüntü işleme ile ilgili gelişmeleri yukarıda anlatmıştım.Sağlık sektöründe bir organınıza ait görüntüyü radyolog ve doktorlardan daha yüksek oranla görüntülerden yapay zeka ile teşhis edebiliyoruz. Ayrıca biyolojide genlerin gelişimi ve değişimlerini gözlemleyebiliyor ve yapay zeka ile modelleyerek yeniden oluşturabiliyorsunuz.

Sosyolojik Çözümleme ; bu konuda çok şey yazılabilir ama bu konuda hala Facebook , Avast gibi birçok firmanın kullanıcı davranışları hakkında veri toplayan yapay zeka uygulamaları örneklerini duyuyoruz. Bu sayede hangi saatte hangi reklamların verileceğinden tutunda , kime oy verip vermeyeceğinize dair yönlendirilmelerin yapılabildiği olumsuz örnekleri de söyleybiliriz.

Daha bir özet gerekirse yüksek veri işleme zorunluluğu olan durumlarda yani :

• Ses tanıma ve işleme
• Görüntü işleme
• Yüksek veri analizleri (Log,BigData,Sınıfsal Datalar)

gibi konularda hem IOT nin gelişmesi ile hemde Python gibi öğrenmesi ve kullanımı kolay bir programlama diliyle çözümlerini oluşturmak çok daha hızlı ve pratik olmasıyla başarılı projeler üretebilmektesiniz.